Prawo wykonywania zawodu farmaceuty – ustawa z dnia 10 grudnia 2020 r. o zawodzie farmaceuty (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 184), dalej również zwana „UoZF”.

Art. 13. 1. Prawo wykonywania zawodu farmaceuty w odniesieniu do osoby, która posiada kwalifikacje, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1–3, przyznaje w drodze uchwały okręgowa rada aptekarska właściwa ze względu na zamierzone miejsce wykonywania zawodu farmaceuty, a w odniesieniu do osoby, która posiada kwalifikacje, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 4–7 i ust. 4 – NRA,  w przypadku gdy osoba ta:

• posiada kwalifikacje określone w art. 5;
• posiada pełną zdolność do czynności prawnych;
• posiada stan zdrowia pozwalający na wykonywanie zawodu farmaceuty, potwierdzony orzeczeniem lekarskim;
• wykazuje nienaganną postawę etyczną i swym dotychczasowym zachowaniem daje rękojmię prawidłowego wykonywania zawodu farmaceuty oraz przestrzegania zasad etyki i deontologii opracowanych przez Krajowy Zjazd Aptekarzy na podstawie art. 37 pkt 1 ustawy z dnia 19 kwietnia 1991 r. o izbach aptekarskich;
• nie była prawomocnie skazana za umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe;
• posiada znajomość języka polskiego w mowie i w piśmie w zakresie koniecznym do wykonywania zawodu farmaceuty;
• korzysta z pełni praw publicznych.[1]

Przyznanie prawa wykonywania zawodu osobie, która posiada dyplom wydany przez inne państwo.

Art. 14. 1. Prawo wykonywania zawodu farmaceuty w odniesieniu do obywatela państwa trzeciego posiadającego dyplom, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 4, przyznaje się pod warunkiem, że dyplom został uznany w Rzeczypospolitej Polskiej za równoważny z dyplomem uzyskiwanym w Rzeczypospolitej Polskiej, oraz pod warunkiem, że spełnione zostały minimalne wymagania dotyczące kształcenia określone w przepisach prawa Unii Europejskiej. Przepisy art. 15-18 stosuje się odpowiednio.[2]

2. Jeżeli obywatel państwa trzeciego spełniający warunki, o których mowa w art. 13 oraz w ust. 1, nie wykonywał zawodu farmaceuty przez okres dłuższy niż 5 lat w okresie ostatnich 6 lat, ma obowiązek odbyć przeszkolenie uzupełniające, o którym mowa w art. 37.

Art. 15 [Katalog wymaganych dokumentów]

1. W celu uzyskania prawa wykonywania zawodu farmaceuty osoba, która posiada kwalifikacje, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1-3, przedstawia:

1) dokumenty potwierdzające posiadanie tych kwalifikacji;

2) orzeczenie lekarskie potwierdzające posiadanie stanu zdrowia pozwalającego na wykonywanie zawodu farmaceuty;

3) dokument potwierdzający znajomość języka polskiego w mowie i w piśmie w zakresie koniecznym do wykonywania zawodu farmaceuty, z uwzględnieniem art. 13 ust. 2;

4) oświadczenie o posiadaniu pełnej zdolności do czynności prawnych;

5) oświadczenie o korzystaniu z pełni praw publicznych;

6) oświadczenie, że nie została skazana prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego oraz umyślne przestępstwo skarbowe.

2. W celu uzyskania prawa wykonywania zawodu farmaceuty osoba, która posiada kwalifikacje, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 4-7 oraz ust. 4, przedstawia:

1) dokumenty zawierające następujące informacje: imię (imiona) i nazwisko, obywatelstwo (obywatelstwa), adres do korespondencji, datę i miejsce urodzenia, posiadane przez nią kwalifikacje oraz informacje odnoszące się do wykonywania zawodu farmaceuty;

2) dokumenty potwierdzające posiadanie tych kwalifikacji;

3) oświadczenie o posiadaniu pełnej zdolności do czynności prawnych;

4) orzeczenie lekarskie potwierdzające posiadanie stanu zdrowia pozwalającego na wykonywanie zawodu farmaceuty;

5) dokument potwierdzający znajomość języka polskiego w mowie i w piśmie w zakresie koniecznym do wykonywania zawodu farmaceuty, z uwzględnieniem art. 13 ust. 2;

6) oświadczenie o korzystaniu z pełni praw publicznych;

7) oświadczenie, że nie została skazana prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego oraz umyślne przestępstwo skarbowe.

Warunki wykonywania zawodu farmaceuty (UoZF)

Art. 25. Zawód farmaceuty może wykonywać osoba posiadająca prawo wykonywania zawodu farmaceuty, która złożyła ślubowanie i jest wpisana do rejestru farmaceutów, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 19 kwietnia 1991 r. o izbach aptekarskich.[3]

Art. 26. Osoby wykonujące zawód farmaceuty są zrzeszone w samorządzie zawodu farmaceuty. Przynależność do samorządu zawodu farmaceuty jest obowiązkowa dla farmaceutów wykonujących zawód farmaceuty.

Art. 20. 1. Osoba, która posiada prawo wykonywania zawodu farmaceuty, ma prawo posługiwać się tytułem zawodowym „farmaceuta”.

2. Tytuł zawodowy „farmaceuta” podlega ochronie prawnej.

Przepisy karne zawarte w ustawie o zawodzie farmaceuty (UoZF)

Art. 79. Kto bez wymaganego uprawnienia posługuje się tytułem zawodowym „farmaceuta”, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności.

Art. 80. Kto nie posiadając wymaganych uprawnień sprawuje opiekę farmaceutyczną, udziela usługi farmaceutycznej lub wykonuje zadania zawodowe, o których mowa w art. 4 ust. 4, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.[4]

Art. 81. 1. Kto powierza wykonywanie zawodu farmaceuty osobie, która nie posiada wymaganych uprawnień, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności.

2. Jeżeli sprawca działa nieumyślnie, podlega grzywnie.

Utrata prawa wykonywania zawodu

Art. 21. 1. Farmaceuta traci prawo wykonywania zawodu farmaceuty w przypadku:

1) pozbawienia prawa wykonywania zawodu farmaceuty;

2) ubezwłasnowolnienia całkowitego lub częściowego;

3) złożenia przez farmaceutę oświadczenia o zrzeczeniu się prawa wykonywania zawodu farmaceuty;

4) prawomocnego skazania za umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe;

5) pozbawienia praw publicznych.

2. Utratę prawa wykonywania zawodu farmaceuty potwierdza uchwałą właściwa okręgowa rada aptekarska albo NRA.

Skreślenie z rejestru farmaceutów – ustawa z dnia 19 kwietnia 1991 r. o izbach aptekarskich.

Art. 8f. 1. Skreślenie z rejestru farmaceutów prowadzonego przez okręgową radę aptekarską następuje wskutek:

1) śmierci;

2) utraty prawa wykonywania zawodu farmaceuty w przypadkach określonych w art. 21 ustawy z dnia 10 grudnia 2020 r. o zawodzie farmaceuty;

3) ustania przesłanek uzasadniających wpis do danego rejestru farmaceutów określonych w art. 7a, w szczególności przeniesienia się farmaceuty na teren innej okręgowej izby aptekarskiej;

4) wykonywania przez aptekarza zawodu lekarza, lekarza dentysty, felczera, starszego felczera, lekarza weterynarii, pielęgniarki lub położnej;

5) nieopłacenia składek członkowskich przez okres dłuższy niż 24 miesiące.

Obszary aktywności zawodowej farmaceuty – co stanowi wykonywanie zawodu farmaceuty według przepisów ustawy o zawodzie farmaceuty?

Art. 4. 1. Wykonywanie zawodu farmaceuty ma na celu ochronę zdrowia pacjenta oraz ochronę zdrowia publicznego i polega na:

1) sprawowaniu opieki farmaceutycznej, o której mowa w ust. 2;

2) udzielaniu usług farmaceutycznych, o których mowa w ust. 3;

3) wykonywaniu zadań zawodowych, o których mowa w ust. 4;

4) wykonywaniu czynności, o których mowa w ust. 5.[5]

Komentarz

Aby wykonywać zawód farmaceuty w Polsce, w sposób zgodny z obowiązującymi przepisami, niezbędne jest zarówno posiadanie PWZ, jak i przynależność do samorządu zawodowego, to jest posiadanie wpisu do rejestru okręgowej izby aptekarskiej. Kwestię wpisu oraz wypisu farmaceutów do rejestru prowadzonego przez izby aptekarskie regulują przepisy ustawy z dnia 19 kwietnia 1991 r. o izbach aptekarskich.

Ustawodawca dopuszcza również tymczasowe i okazjonalne wykonywanie czynności zawodowych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Warunki tymczasowego wykonywania zawodu zostały uregulowane w rozdziale 4 ustawy z dnia 10 grudnia 2020 r. o zawodzie farmaceuty.

I.

Zgodnie z brzmieniem art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 10 grudnia 2020 r. o zawodzie farmaceuty (Dz.U. z 2021 r. poz. 97), która weszła w życie 16 kwietnia 2021 roku, kwalifikacje do wykonywania zawodu farmaceuty w Polsce posiada między innymi osoba, która:

1)  posiada dyplom wydany przez państwo inne niż państwo członkowskie, potwierdzający ukończenie co najmniej pięcioletnich studiów na kierunku farmacja, obejmujących co najmniej sześciomiesięczną praktykę zawodową w aptece, uznany w Rzeczypospolitej Polskiej za równoważny z dyplomem i tytułem magistra farmacji uzyskiwanym w Rzeczypospolitej Polskiej zgodnie z przepisami o szkolnictwie wyższym i nauce oraz potwierdzający, że spełnione zostały minimalne wymagania dotyczące kształcenia określone w przepisach prawa Unii Europejskiej (art. 5 ust. 1 pkt 4),  albo

2) posiada dyplom farmaceuty wydany w innym państwie niż państwo członkowskie, poświadczający ukończenie co najmniej pięcioletnich studiów i świadectwo złożenia Farmaceutycznego Egzaminu Weryfikacyjnego (art. 5 ust. 1 pkt 7).

W odniesieniu do punktu 1 wymienionego wyżej należy wskazać na możliwość uznania dyplomu ukończenia studiów w Rzeczypospolitej Polskiej za równoważny z dyplomem i tytułem magistra farmacji uzyskiwanym w Rzeczypospolitej Polskiej zgodnie z przepisami o szkolnictwie wyższym i nauce, czyli tzw. nostryfikacją dyplomu na polskiej uczelni medycznej, posiadającej wydział farmaceutyczny. W tym celu należy zwrócić się do Dziekanatu wybranego wydziału farmaceutycznego uczelni medycznej w celu uzyskania szczegółowych informacji o przebiegu procedury nostryfikacji.

Lista uczelni medycznych posiadających wydział farmaceutyczny

1. UNIWERSYTET MIKOŁAJA KOPERNIKA W TORUNIU, COLLEGIUM MEDICUM IM. LUDWIKA RYDYGIERA W BYDGOSZCZY Wydział Farmaceutyczny
2. POMORSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY W SZCZECINIE Wydział Farmacji, Biotechnologii Medycznej i Medycyny Laboratoryjnej
3. UNIWERSYTET JAGIELLOŃSKI W KRAKOWIE Wydział Farmaceutyczny
4. UNIWERSYTET MEDYCZNY IM. KAROLA MARCINKOWSKIEGO W POZNANIU Wydział Farmaceutyczny
5. UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE Wydział Farmaceutyczny
6. UNIWERSYTET MEDYCZNY W ŁODZI Wydział Farmaceutyczny
7. WARSZAWSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY Wydział Farmaceutyczny
8. GDAŃSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY Wydział Farmaceutyczny
9. ŚLĄSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY W KATOWICACH Wydział Nauk Farmaceutycznych w Sosnowcu
10. UNIWERSYTET MEDYCZNY IM. PIASTÓW ŚLĄSKICH WE WROCŁAWIU Wydział Farmaceutyczny
11. UNIWERSYTET MEDYCZNY W BIAŁYMSTOKU Wydział Farmaceutyczny z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej

W odniesieniu do punktu 2 należy wskazać na art. 6 ustawy o zawodzie farmaceuty, zgodnie z którym uznania kwalifikacji farmaceuty uzyskanych w państwie niebędącym państwem członkowskim dokonuje na wniosek wnioskodawcy dyrektor Centrum Egzaminów Medycznych, zwanego dalej „CEM”, po złożeniu FEW (Farmaceutyczny Egzamin Weryfikacyjny). Do FEW może przystąpić osoba, która uzyskała w państwie niebędącym państwem członkowskim Unii Europejskiej dyplom farmaceuty, uprawniający w tym państwie do wykonywania zawodu farmaceuty, po ukończeniu, co najmniej pięcioletnich studiów.

Zgłoszenie do FEW następuje za pomocą złożonego wniosku zamieszczonego na stronie Centrum Egzaminów Medycznych www.cem.edu.pl

W celu uzyskania większej ilości informacji o egzaminie FEW należy skontaktować się z Centrum Egzaminów Medycznych.

II.

Po uzyskaniu zaświadczenia o zdaniu FEW lub zaświadczenia o nostryfikacji dyplomu, należy zwrócić się do Naczelnej Rady Aptekarskiej.

III.

Zgodnie z ustawą o zawodzie farmaceuty PWZ przyznaje się osobie, która m.in. posiada znajomość języka polskiego w mowie i w piśmie w zakresie koniecznym do wykonywania zawodu farmaceuty. Obowiązek ten uważa się za spełniony, jeżeli wnioskodawca ukończył studia na kierunku farmacja w języku polskim lub uzyskał świadectwo dojrzałości po zdaniu egzaminu dojrzałości w języku polskim albo uzyskał inny dokument potwierdzający znajomość języka polskiego w mowie i w piśmie w zakresie niezbędnym do wykonywania zawodu farmaceuty na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w szczególności gdy znajomość języka polskiego jest potwierdzona pozytywnym złożeniem egzaminu zorganizowanego i przeprowadzonego przez Naczelną Radę Aptekarską (NRA). Wniosek o wyznaczenie terminu egzaminu z j. polskiego składa się do NRA. Zakres znajomości języka polskiego w mowie i w piśmie konieczny do wykonywania zawodu farmaceuty, sposób przeprowadzania i potwierdzania pozytywnego złożenia egzaminu, oraz wysokość opłaty za egzamin reguluje rozporządzenie Ministra Zdrowia.

IV.

Po uzyskaniu pozytywnego wyniku egzaminu ze znajomości języka polskiego w mowie i w piśmie w zakresie niezbędnym do wykonywania zawodu farmaceuty na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,  należy zwrócić się do NRA z wnioskiem o przyznanie prawa wykonywania zawodu farmaceuty.

Wniosek do pobrania tutaj (załącznik).

Do wniosku należy załączyć wymienione w załączniku dokumenty.

V.

Po przedstawieniu kompletu wymaganych dokumentów Naczelna Rada Aptekarska, po dokonanej analizie, zdecyduje o przyznaniu farmaceucie Prawa Wykonywania Zawodu w Polsce.

VI.

Po przyznaniu PWZ farmaceuta zobowiązany jest do złożenia ślubowania przed Prezesem Naczelnej Rady Aptekarskiej.

VII.

Na koniec farmaceuta zobowiązany jest zgłosić się do wybranej przez siebie okręgowej izby aptekarskiej, na terenie której zamierza wykonywać zawód w Polsce, w celu wpisania do rejestru prowadzonego przez radę okręgowej izby aptekarskiej.

Po przyznaniu PWZ farmaceuci zyskują pełne prawo do wykonywania zawodu w Polsce.

Kontakt w sprawie uzyskania PWZ:

mgr Katarzyna Borek
e-mail: nia@nia.org.pl
tel. +48 22 887 50 30

Adres do korespondencji:
Naczelna Izba Aptekarska,
ul. Grójecka 186 lok.16,
02-390 Warszawa

Zakres wiedzy niezbędnej do zdania egzaminu z języka polskiego oraz wymagane dokumenty umożliwiające przystąpienie do egzaminu określa Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 22 marca 2022 r. w sprawie potwierdzenia znajomości języka polskiego koniecznej do wykonywania zawodu farmaceuty na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej (dokument do pobrania).

Niezbędne dokumenty

W celu dopuszczenia do egzaminu z języka polskiego należy dostarczyć do biura Naczelnej Izby Aptekarskiej (osobiście lub pocztą – listem poleconym) następujące dokumenty:

1. Wniosek o dopuszczenie do egzaminu z języka polskiego, który powinien zawierać następujące dane wnioskodawcy:
   • imię (imiona) i nazwisko;
   • numer PESEL, a w przypadku jego braku – cechy dokumentu potwierdzającego tożsamość: nazwę i numer dokumentu oraz państwo jego wydania;
   • obywatelstwo (obywatelstwa);
   • adres do korespondencji, a także, jeżeli wnioskodawca je posiada, numer telefonu i adres poczty elektronicznej.
2. Kopię dyplomu ukończenia studiów.
3. Potwierdzenie wniesienia opłaty za przystąpienie do egzaminu.

Oryginały wskazanych powyżej dokumentów należy przedstawić Komisji Egzaminacyjnej w dniu egzaminu.

Terminy egzaminów

Terminy egzaminów z języka polskiego ustalane są każdorazowo po podjęciu przez Prezydium Naczelnej Rady Aptekarskiej, uchwały w sprawie dopuszczenia do egzaminu z języka polskiego aptekarzy/farmaceutów cudzoziemców.

O terminie egzaminu z języka polskiego, wnioskodawca zostanie poinformowany pisemnie, nie później niż na 14 dni przed terminem egzaminu.

Opłaty

W 2024 roku opłata za egzamin z języka polskiego wynosi 1995,82 PLN.

Numer konta Naczelnej Izby Aptekarskiej na który należy wnieść opłatę:

Naczelna Izba Aptekarska
02-390 Warszawa, ul. Grójecka 186 lok.16

17 1240 1037 1111 0010 6835 1684
Bank Pekao S.A. I O/Warszawa
Pl. Bankowy 2, 00-095 Warszawa

Kontakt w sprawie egzaminu z języka polskiego

mgr Katarzyna Borek
nia@nia.org.pl

Naczelna Izba Aptekarska
Ul. Grójecka 186, lok.16
02-390 Warszawa