NRA przyjmuje zaproszenie do uczestnictwa w obradach okrągłego stołu branży aptecznej
Naczelna Rada Aptekarska dziękuje przedstawicielom Związku Przedsiębiorców i Pracodawców (ZPP) oraz Związku Pracodawców Aptecznych PharmaNET za zaproszenie do uczestnictwa w obradach okrągłego stołu branży aptecznej. W naszym odczuciu potrzeba takiego spotkania jest bezdyskusyjna, a celem tej inicjatywny powinno być wypracowanie wspólnego stanowiska całej branży w kwestii naprawy rynku aptecznego. W tym celu należałoby zacząć od sporządzenia dogłębnej analizy diagnozującej istniejące dziś patologie, a następnie wspólnie wypracować i wdrożyć działania naprawcze, porządkujące rynek apteczny.
Jednak z uwagi na dużą dynamikę zmian zachodzących w sektorze aptecznym, uchwycenie pełnego obrazu tego rynku, wraz ze wszystkimi zachodzącymi na nim patologiami, jest zadaniem niezwykle trudnym. Dlatego przed przystąpieniem do rozmów proponujemy opracowanie wspólnego projektu moratorium na otwieranie nowych aptek, które obowiązywałoby przez okres 12 miesięcy, z możliwością przedłużenia. „Zamrażając” rynek na 1 rok jesteśmy w stanie wspólnie wypracować rozwiązania korzystne dla wszystkich uczestników tego sektora. Projekt moratorium byłby również formą „resetu” we wzajemnych relacjach, a także chwilą refleksji nad przyszłym kształtem tego rynku, bez konieczności wywierania niepotrzebnej presji czasowej na jego interesariuszy.
Niestety, dziś upływ czasu gra przede wszystkim na niekorzyść aptek indywidualnych. Trudno spokojnie rozmawiać przez kolejne miesiące, mając na uwadze, iż obecnie 4 tys. drobnych przedsiębiorców zagrożonych jest bankructwem, a przeciąganie dyskusji w czasie może tylko pogłębić trudną sytuację ekonomiczną, w jakiej znalazły się apteki indywidualne – codziennie upadają 2 apteki indywidualne, natomiast powstają 3 sieciowe. Jeżeli ten trend się utrzyma, to za 5 lat ostatnia apteka indywidualna zniknie z rynku. W ostatnich tygodniach przez sieci złożone zostało setki wniosków o otwarcie nowych aptek.
W pełni doceniamy chęć zahamowania tego mechanizmu przez PharmaNET i ZPP, dlatego już dziś przyjmujemy zaproszenie do debaty. Jednak z uwagi na transparentność całego procesu legislacyjnego – tak mocno eksponowaną przez obie organizacje – uważamy, że organizatorem tego spotkania powinny być instytucje niezależne, jakimi są Ministerstwo Zdrowia oraz Ministerstwo Finansów i Rozwoju. Natomiast udział pozostałych interesariuszy zasiadających przy „okrągłym stole” powinien odpowiadać zasadzie proporcjonalności, co pozwoli zachować równe szanse w dyskusji, argumentacji i przedstawianiu stanowisk.
Doświadczenia z ostatnich miesięcy pokazały w tym aspekcie istotną dysproporcję, na co zwróciło uwagę wielu decydentów, zaniepokojonych tym faktem. Podczas licznych debat można było z łatwością zaobserwować prosty mechanizm – z jednej strony głos zabierali przedstawiciele Naczelnej Rady Aptekarskiej, reprezentujący farmaceutów – zaś z drugiej – słyszeliśmy wypowiedzi przedstawicieli Związku Pracodawców Aptecznych PharmaNET, dość mocno wspieranych przez liczne organizacje bezpośrednio lub pośrednio powiązane z tym podmiotem, takie jak: ZPP, Lewiatan, Business Centre Club, dodatkowo posiłkujące się wynajętymi w tym celu przedstawicielami kancelarii prawnych.
Dzięki temu zabiegowi odbiorcy mogli odnieść mylne wrażenie wielogłosu w danej kwestii, choć tak naprawdę było to jedno i to samo stanowisko multiplikowane jedynie przez te organizacje, w celu zwiększenia zasięgu i skuteczności przekazu. Aby w przyszłości nie prowadzać odbiorców w błąd, sugerujemy oddelegowanie do dyskusji ekspertów faktycznie zajmujących się branżą farmaceutyczną, przy jednoznacznym wykazaniu się faktycznym mandatem do reprezentowania określonego środowiska i stanowiska.
Aby ta inicjatywa faktycznie przyniosła oczekiwany skutek, warto by w agendzie przyszłych spotkań już dziś znalazły się tematy istotne z punktu widzenia całego sektora aptecznego, w szczególności te budzące największe emocje oparte na skrajnie różnych stanowiskach. Najistotniejsze kwestie wymagające wyjaśnienia to systematyczne naruszenia zapisów antykoncentracyjnych, łamanie zakazu łączenia hurtu z detalem, nieprzestrzeganie zakazu reklamy aptek, stosowanie dumpingu cenowego, czy braki w dostępności do leków. W pełni popieramy wszystkie postulaty zwiększające efektywność działania inspekcji farmaceutycznej zwłaszcza w przypadku ścigania wyżej wymienionych nieprawidłowości. Uzyskanie kompromisu zwłaszcza w obliczu toczących się przed sądami administracyjnymi postępowań gdzie po jednej stronie występuje inspekcja farmaceutyczna i NRA po drugiej zaś PharmaNET, ZPP, Perspektywa 2030 i inne organizacje, wydaje się być zadaniem niełatwym, ale nie niemożliwym do realizacji.
Aby potraktować poważnie propozycję „okrągłego stołu” jako próbę wyjścia z trudnej dla wszystkich sytuacji, nie zaś jedynie jako grę na czas, wnosimy o wyrażenie przez ZPP, PharmaNET, Perspektywę 2030 pełnego poparcia dla moratorium na otwieranie nowych aptek wraz z blokadą zmian właścicielskich w obrębie już udzielonych zezwoleń, które zapobiegnie nieodwracalnym zmianom na rynku do czasu osiągnięcia wymaganego kompromisu.
Naczelna Rada Aptekarska
